କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସହାୟତାରେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ଦାୟିତ୍ୱ ପୂରଣ କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସର୍ବଭାରତୀୟକରଣ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପ୍ରତିବଦ୍ଧ।

ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ

ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସର୍ବଭାରତୀୟକରଣର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପ୍ରାଥମିକ ତଥା ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷା ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସରକାରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ବିଶେଷକରି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ତଥା ପଛୁଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିସ୍ତାର ହୋଇଛି।

ରାଜ୍ୟରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ସ୍ଥିତି :-

• ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ଶିକ୍ଷା ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ୩୫୯୨୮ ପ୍ରାଥମିକ ଏବଂ ୨୦୪୨୭ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଛି | ଅସୁରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଏସଏସଏ ଅଧୀନରେ ୪୯୧ ନୂତନ ପ୍ରାଥମିକ ଏବଂ ୪୯୦ ନୂତନ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲା ଯାଇଛି |
• ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସର ୬୬ ଲକ୍ଷ ପିଲା ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଛନ୍ତି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୧୨ ଲକ୍ଷ ଏସସି ଏବଂ ୧୭ ଲକ୍ଷ ଏସଟି |
• ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସର ୧.୮୭ ଲକ୍ଷ ପିଲା ବିଦ୍ୟାଳୟ ବାହାରେ, ଯେଉଁଥିରୁ ୦.୩ ଲକ୍ଷ ଏସସି ଏବଂ ୦.୯ ଲକ୍ଷ ଏସଟି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର | ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୫୬,୯୯୫ ପିଲାମାନେ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ ନାମଲେଖା ଡ୍ରାଇଭ ଅଧୀନରେ ନିୟମିତ ବିଦ୍ୟମାନ ଏବଂ ନୂତନ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇଥିଲେ।

ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଉନ୍ନତି କରିବା ଏବଂ ୧୦୦% ନାମଲେଖା ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ନୂତନ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଆଦର୍ଶକୁ ଆରାମ ଦେଇଛନ୍ତି:

• କେ.ବି.କେ ଜିଲ୍ଲା ଏବଂ ଆଦିବାସୀ ସବ୍ ପ୍ଲାନ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ନୂତନ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକ ୬ ରୁ ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଅତି କମରେ ୨୫ ପିଲା ଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଖୋଲାଯିବ, ଯଦି ଗୋଟିଏ କିମି ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ନଥାଏ
• ସମସ୍ତ ଜିଲ୍ଲାରେ ନୂତନ ପ୍ରାଥମିକ ଏବଂ ନୂତନ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଖୋଲିବା ପାଇଁ ଦୂରତା ଆଦର୍ଶ ନଦୀ, ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳ, ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆରାମ ପାଇଥାଏ |

ଏଠାରେ ୨୧୮ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ଏବଂ ମିଶନ୍ ପରିଚାଳିତ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଛି, ଯେଉଁଠାରେ ୫୯୯ ଶିକ୍ଷକ ସରକାରଙ୍କଠାରୁ ଅନୁଦାନ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ପଡୋଶୀ ରାଜ୍ୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଓଡିଆ ମଧ୍ୟମ ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି।

ଅନୁଦାନ-ସହାୟତା:-

• ରାଜ୍ୟରେ ୬୯୧ ସଂଖ୍ୟାରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ପରିଚାଳିତ, ସହାୟକ, ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଛି | ଏହି ବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡିକୁ ପରିଚାଳନା କରିବା ପାଇଁ, ୧୫୬୮ ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ଅଣଶିକ୍ଷକ କର୍ମଚାରୀ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରୁଛନ୍ତି |
• ଓଇ ଅଧିନିୟମ ୧୯୬୯ ଏବଂ ଓଡିଆ ଶିକ୍ଷା ପେମେଣ୍ଟ ଅଫ୍ ଜିଆ ଅର୍ଡର ୨୦୦୪ ରେ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିବା ୮୬୭ ଯୋଗ୍ୟ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରାଥମିକ (ଏମଇ) ବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ସରକାର ଜିଆଇ (ବ୍ଲକ ଗ୍ରାଣ୍ଟ) ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି।

ମାଗଣା ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ଯୋଗାଣ:-

୨୦୧୦-୧୧ ମସିହାରେ କ୍ଲାସ୍-ଅଷ୍ଟମ ସମେତ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ସମସ୍ତ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ବଣ୍ଟନ କରାଯିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ବ୍ଲକ ପଏଣ୍ଟକୁ ମାଗଣା ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଛି | ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ଗୁଜୁରାଟ,ଝାରଖଣ୍ଡ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଭଳି ରାଜ୍ୟରେ ରହୁଥିବା ଓଡିଆ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମାଗଣା ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଛି। ସରକାରୀ ଏବଂ ସରକାରୀ ସହାୟକ ମାଡ୍ରାସରେ ପଢୁଥିବା ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ମାଗଣା ଉର୍ଦ୍ଦୁ ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକ ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଛି |

ନିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରମୁଖ ନିଷ୍ପତ୍ତି:-

• ୧୪୦୮୯ ନଂ ୬ ବର୍ଷ ନିରନ୍ତର ସେବା ସମାପ୍ତ କରିଥିବା ଶିକ୍ଷା ସହାୟକଙ୍କ ଜିଲ୍ଲା ପରିଷଦ ଅଧୀନରେ ପ୍ରାଥମିକ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷକ ଭାବରେ ନିୟମିତ ହୋଇଛି।
• ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ତରରେ ମାଡ୍ରାସର ଶିକ୍ଷକ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ବ୍ଲକ ଗ୍ରାଣ୍ଟର ଲାଭ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି।